Zabytki

W Gminie Wilków funkcjonuje Gminny Program Opieki nad zabytkami na lata 2016 - 2019 zawierający założenia programowe oraz ewidencję zabytków nieruchomych i ruchomych w formie zbioru kart adresowych oraz wykaz stanowisk archeologicznych. 
Do pobrania - Gminny Program Opieki nad zabytkami na lata 2016 - 2019

Gminna ewidencja zabytków nieruchomych zawiera łącznie 362 obiekty:

• 17 obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków w tym: 12 obiektów architektury i budownictwa oraz 5 zabytkowych założeń zieleni wpisanych do rejestru Zabytków a ponadto 345 obiektów ujętych jest w gminnej ewidencji zabytków. (PDFWykaz zabytków nieruchomych wpisanych do Rejestru Zabytków Województwa Opolskiego – wersja pdf.)  
• 19 zabytków techniki w tym: 3 zabytki techniki ujęte w rejestrze Zabytków oraz 16 zabytków techniki ujętych w gminnej ewidencji zabytków

Ponadto na terenie Gminy znajdują się: 

• obiekty sztuki i rzemiosła artystycznego stanowiące wyposażenie kościołów parafialnych w Wilkowie i w Bukowiu oraz kościołów filialnych w Pągowie i w Wojciechowie. (PDFWykaz zabytków ruchomych wpisanych do Rejestru Zabytków Województwa Opolskiego – wersja pdf.)  
• 117 stanowisk archeologicznych w tym: 28 stanowisk archeologicznych wpisanych do Rejestru Zabytków. (PDFWykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do Rejestru Zabytków Województwa Opolskiego – wersja pdf.)

Najciekawszymi obiektami zabytkowymi gminy są głównie obiekty architektury sakralnej:

• Kościół Parafialny p.w. św. Mikołaja w Wilkowie

 Pierwsze historyczne wzmianki o kościele pochodzą z 1290r. Wzniesiony został na przełomie XIII/XIV wieku. Kościół murowany w stylu gotyckim. Rozbudowany został na przełomie wieków XV i XVI, choć niektóre jego elementy dobudowano jeszcze później m.in. wieżę kościelną, którą wzniesiono w 1564r. W czasie działań wojennych w 1945r. kościół został w 80% spalony. 13 lat później został odbudowany, jednak już bez wieży. W latach następnych zbudowano dwa boczne ołtarze, w jednym z nich umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a w drugim św. Stanisława bpa. Kościół wymurowany jest z cegły w układzie gotyckim. Krótkie jednoczęściowe prezbiterium zamknięte jest prostą ścianą. Wśród zabytków wewnątrz kościoła szczególnie warto zobaczyć:

• rzeźbę Chrystusa „Ecce Homo” ( XV w.),
• rzeźbę – św. Jan Nepomucen   (2 połowa XVIII w.)
• rzeźbę alegoryczną Putto z  Klepsydrą  ( XVII / XVIII w.)
• rzeźbę  alegoryczną Putto z czaszką  (XVII / XVIII w.)
• rzeźbę Epitafium chłopca z (XVI w.)
• rzeźbę Chrystusa na Górze Oliwnej  (początek  XVI w.)

• Kościół Parafialny p.w. Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny w Bukowiu

 Dokładna data wzniesienia kościoła nie jest znana. Za okres powstania przyjmuje się XV wiek. Kościół murowany, późnogotycki (wieża dobudowana później reprezentuje styl późnobarokowy). Ośmioboczny hełm wieży ma kształt baniasty z latarnią. Główny ołtarz kościoła powstał około roku 1600 (odrestaurowano go w roku 1937), jego ozdobą jest scena przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę. Prezbiterium jest zamknięte ścianą prostą z trójkątem szczytowym. Od zachodniej strony stoi wieża, a od północnej zakrystia. Wewnątrz kościoła znajduje się marmurowa chrzcielnica z XVIII w. a w niej cynowa misa z rytą inskrypcją, sceną chrztu w Jordanie oraz datą 1715. Chór muzyczny wykonany jest z drewna, a na jego parapecie namalowane są sceny: Wąż Miedziany, Ukrzyżowanie, Wizja Eliasza, Wniebowstąpienie.

• Kościół Filialny p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Wojciechowie

 Dokładna data wzniesienia kościoła nie jest znana. Za okres powstania przyjmuje się XV wiek. Kościół murowany, późnogotycki (wieża dobudowana później reprezentuje styl późnobarokowy). Ośmioboczny hełm wieży ma kształt baniasty z latarnią. Główny ołtarz kościoła powstał około roku 1600 (odrestaurowano go w roku 1937), jego ozdobą jest scena przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę. Prezbiterium jest zamknięte ścianą prostą z trójkątem szczytowym. Od zachodniej strony stoi wieża, a od północnej zakrystia. Wewnątrz kościoła znajduje się marmurowa chrzcielnica z XVIII w. a w niej cynowa misa z rytą inskrypcją, sceną chrztu w Jordanie oraz datą 1715. Chór muzyczny wykonany jest z drewna, a na jego parapecie namalowane są sceny: Wąż Miedziany, Ukrzyżowanie, Wizja Eliasza, Wniebowstąpienie.

• Kościół Filialny p.w. św. Piotra i Pawła w Pągowie

 Kościół w obecnym kształcie wzniesiono w XV w., choć pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą z roku 1376. Kościół zbudowany z cegły w stylu gotyckim. Dolna kondygnacja wymurowana z kamienia. Hełm na wieży początkowo zbudowany jako baniasty, później, w czasie rozbudowy w XVIII w. przekształcono na ośmiopolowy. Dzwon kościelny odlany przez ludwisarza z Wrocławia Kaspra Koerberga w 1738 r. Ołtarz główny kościoła to dwukondygnacyjny zabytek z przełomu XVII i XVIII wieku. W jego centrum znajduje się rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego. Ambona, z końca XVII w., posiada bogatą, barokową dekorację z motywami roślinno-owocowymi i malowanymi wizerunkami apostołów. Od wieku XVI do 1945 r. kościół był ewangelicki.

oraz Park w Zespole Pałacowym w Wilkowie

Ponad dwuhektarowy park typu swobodnego o początkach sięgających II ćw. XIX wieku, na co wskazuje wiek części drzewostanu, otoczony jest murem ceglanym z przełomu XIX-XX wieku. Teren parku obiega droga jezdna stanowiąca jego granicę od północy, wschodu i częściowo od zachodu. Pałac usytuowany jest wewnątrz parku niemalże w centralnej jego części. Przed pałacem znajduje się półkulisty podjazd obsadzony dębami i lipami. Pałac jest piętrową budowlą, podpiwniczoną, murowaną i tynkowaną, nakrytą czterospadowym dachem. Budynek pochodzi z ostatniej ćwierci XIX wieku. W pałacu zachowała się częściowo oryginalna stolarka okienna i drzwiowa. Pałac jest własnością prywatną.

Ponadto warty zainteresowania i obejrzenia jest: 

• Zespół Pałacowo-Parkowy z Folwarkiem w Pągowie

 Leżący w centrum wsi zespół składa się z części rezydencjonalnej z pałacem, parkiem i oficyną, i części folwarcznej złożonej z dwóch podwórzy gospodarczych. Rozległy teren w zespole zajmuje położony na południe od pałacu park typu swobodnego. Pałac wzniesiono w latach 1875/76, a zabudowę gospodarczą, inwentarską wznoszono sukcesywnie w 4 ćw. XIX wieku. Centralnym elementem zespołu jest pałac, początkowo wzniesiony jako niewielka siedziba ziemska. W roku 1918-19 dokonano rozbudowy pałacu o część zachodnią, dobudowano także taras w elewacji ogrodowej oraz wprowadzono zmiany we wnętrzu (kominek). W 1937 roku ówczesny właściciel Erich Schulz-Methener dokonał następnej rozbudowy pałacu o część wschodnią, wzniósł również nowy wysoki czterospadowy dach. Wewnątrz pałacu zlokalizowane są pomieszczenia biurowo-administracyjne firmy, Gospodarstwo Rolno-Nasienne PAGRO Sp. z o.o., która to jest właścicielem całego zespołu pałacowo-parkowego.

• Budynek gorzelni z płatkarnią wraz z urządzeniami ciągu technologicznego położony w dawnym zespole folwarcznym w Pszenicznej

 Budynek złożony jest z dwóch przylegających do siebie części; dwukondygnacyjnego budynku gorzelni zbudowanej w 2 poł. XIX wieku oraz trójkondygnacyjnego budynku płatkarni wzniesionej w latach 20 XX wieku. Obie części są podpiwniczone, kryte niskimi dwuspadowymi dachami, nad którymi wznosi się wysoki komin umiejscowiony w centrum płatkarni, wymurowany z cegły ceramicznej, licowej. W piwnicy znajduje się rozległa słodownia, pomieszczenie płuczki ziemniaków, magazyn spirytusu oraz kotłownia z kotłem parowym. W I kondygnacji znajdują się pomieszczenia ciągu technologicznego: płatkarnia, zaciernia, aparatownia, drożdżownia i fermentownia z zachowanymi oryginalnymi urządzeniami. Obiekt stanowi własność Gospodarstwa Rolno-Nasiennego PAGRO Sp. z o.o., w Pągowie.